تحلیل توزیع فضایی و میزان دسترسی به بوستان های شهری (مطالعۀ موردی : شهر شیراز )

چگونگی پراکنش فضایی و میزان دسترسی به خدمات و تسهیلات شهری از جمله بوستان‌ها از اهمیت زیادی برخوردار است و نقش اساسی در دستیابی به عدالت و برابری اجتماعی و مکانی در هر جامعه دارد. در این مقاله، الگوی توزیع فضایی و میزان و سطح دسترسی به بوستان‌های شهری شیراز بررسی شده است. از برخی ابزارهای تحلیل فضایی در سیستم اطلاعات جغرافیایی مانند بافرینگ تحلیل نزدیک‌ترین همسایگی و برخی از روش‌های کمی مانند ضریب آنتروپی، منحنی لورنس، ضریب جینی، ضریب مکانی، ضریب توزیع و روش سنجش سطح تمرکز جهت اندازه‌گیری میزان تمرکز و نحوۀ توزیع بوستان‌های شهری در سطح مناطق مختلف شهر شیراز استفاده شده است. بر اساس بررسی‌ 169 بوستان شهری، توزیع کل بوستان‌ها در شهر شیراز نیمه‌متعادل است و تفاوت کمی از این نظر در بین مناطق وجود دارد. با وجود این، توزیع بوستان‌های منطقه‌ای، ناحیه‌ای و به‌ویژه شهری در سطح شهر متعادل نیست و بعضی از مناطق (برای مثال، منطقۀ 6) به این نوع بوستان‌ها دسترسی ندارند. نتایج روش بافرینگ در GIS نیز نشان داد که علی‌رغم کمبود دسترسی به انواع بوستان‌های همسایگی، محلی، ناحیه‌ای، منطقه‌ای و شهری در بیشتر مناطق، منطقۀ 6 محروم‌ترین منطقه است و مناطق 2، 4 و 8 از بهترین دسترسی برخوردارند. نتایج این روش همچنین نشان داد که همۀ بوستان‌ها در شهر شیراز 74 درصد از شهر را پوشش می‌دهند و فقط 26 درصد از کل شهر با کمبود دسترسی به بوستان‌ها مواجه است.